Καλπάζων πληθωρισμός, υψηλή ανεργία, τεράστιο δημόσιο χρέος και διαφθορά. Επιπλέον, παραιτήσεις στην κυβέρνηση και η αρρώστια του 77χρονου τότε πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ.
Το 2002 στην Τουρκία κυριαρχούσε μια από τις χειρότερες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις στην ιστορία της. Προκηρύχθηκαν νέες εκλογές και ο λαός τιμώρησε τα κατεστημένα κόμματα στις 3 Νοεμβρίου. Μόνο δύο κόμματα μπήκαν στο κοινοβούλιο. Νικητής των εκλογών αναδείχθηκε το άπειρο ακόμα AKP, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης που ιδρύθηκε μόλις ένα χρόνο νωρίτερα, με ηγέτη τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Στις 3 Νοεμβρίου 2002 πήρε την απόλυτη πλειοψηφία ξεκινώντας από το μηδέν. Κατέλαβε 363 από τις 550 έδρες στο κοινοβούλιο και έκτοτε το AKP έχει κερδίσει όλες τις βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία.
Το AKP δεσμεύτηκε να σεβαστεί τους διαφορετικούς τρόπους ζωής όλων των πολιτών, να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που θα προωθούσαν τη δημοκρατία και επίσης θα προωθούσε την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Ισότητα, δικαιοσύνη και ευημερία ήταν οι πυλώνες της πολιτικής του, όπως τουλάχιστον ισχυριζόταν.
Οι πρώτες επιτυχίες του AKP
Στα χρόνια που ακολούθησαν, το AKP κατάφερε να επιτύχει μια διαρκή οικονομική άνοδο. Μέχρι το 2012, το ΑΕΠ υπερτριπλασιάστηκε. Το AKP όχι μόνο ικανοποίησε τους ψηφοφόρους του αλλά κέρδισε την υποστήριξη Σοσιαλδημοκρατών, διανοουμένων και Κούρδων. Δημιούργησε τη δική του μεσαία τάξη και αργότερα τη δική του ανώτερη τάξη, την οποία συνεχίζει να υποστηρίζει μέχρι σήμερα.
Στο δεύτερο μισό της παραμονής του AKP στην εξουσία ωστόσο δεν έμεινε σχεδόν τίποτα από τις αρχικές υποσχέσεις για μεταρρυθμίσεις, ενίσχυση της δημοκρατίας και εκσυγχρονισμό της χώρας. Στις διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί στις αρχές του καλοκαιριού του 2013, επέδειξε ένα πολύ σκληρό πρόσωπο.
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016, ο Ερντογάν και το AKP του ενδιαφέρονται μόνο για τη διατήρηση της εξουσίας. Οι νόμοι αλλάζουν, οι εξουσίες του Ερντογάν αυξάνονται και το κοινοβούλιο παίζει όλο και λιγότερο σημαντικό ρόλο.
Για τον Κρίστιαν Μπράκελ, επικεφαλής του πολιτικού ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στην Τουρκία, το AKP έχει αλλάξει ριζικά από τότε που ιδρύθηκε. Αυτό που ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια ως ένα ευρύ πολυσυλλεκτικό συντηρητικό κίνημα, έχει μετατραπεί σε ένα κλαμπ λατρείας του Ερντογάν, λέει σε συνέντευξή του στη DW.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις, το ΑΚΡ συγκεντρώνει σήμερα μεταξύ 30 και 32 % στην πρόθεση ψήφου. Ωστόσο, τα ποσοστά αποδοχής του Ερντογάν είναι πολύ υψηλότερα από αυτά του κόμματός του.
Υπάρχει όμως και κάτι νέο στην Τουρκία. Για πρώτη φορά, έξι πολύ διαφορετικά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν σχηματίσει συμμαχία εναντίον του AKP. Οι Κούρδοι και οι Σοσιαλιστές έχουν σχηματίσει μια άλλη συμμαχία.
Τώρα το ερώτημα είναι εάν μετά από 20 χρόνια θα παραμείνουν η προεδρία και η κοινοβουλευτική πλειοψηφία στα χέρια του AKP στις επόμενες εκλογές ή όχι. Εάν η αντιπολίτευση κερδίσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο αλλά ο Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία ως πρόεδρος, ο ειδικός σε θέματα Τουρκίας Κρίστιαν Μπράκελ πιστεύει ότι θα υπάρξουν ασταθείς κυβερνήσεις.
Από την άλλη πλευρά εάν η αντιπολίτευση διόριζε τον Πρόεδρο, θα μπορούσαν γρήγορα να σημειώσουν επιτυχίες σε βασικά ζητήματα όπως η μετανάστευση και η οικονομία, κάτι όμως που δεν είναι εύκολο. Σύμφωνα με τον Κρίστιαν Μπράκελ ο κίνδυνος το ευρύ μέτωπο της αντιπολίτευσης να καταρρεύσει είναι μεγάλος και τότε το AKP θα μπορούσε να επιστρέψει στις επόμενες δημοτικές εκλογές το 2024.
——————-
3.11.2022: Οι 243 νύχτες αϋπνίας του Ταγίπ Ερντογάν: Οι δημοσκοπήσεις τον αναγκάζουν να μην κοιμάται, πάει για ιστορική ήττα…
Τo Gatestone Institute δημοσιεύει άρθρο του Burak Bekdil για την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία και για αποτελέσματα δημοσκοπήσεων με εκτιμήσεις εκλογικής δύναμης των κομμάτων.
Τίτλος του αρνητικού άρθρου για τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν: Turkey: 243 Sleepless Nights for Erdogan (Τουρκία: Οι 243 νύχτες αϋπνίας τον Ταγίπ Ερντογάν).
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Yöneylem, το 63% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η Τουρκία έχει «κακή διακυβέρνηση» και το 58,7% λέει ότι «δεν θα ψήφιζε ποτέ τον Ερντογάν (Erdogan)». Μόνο το 33,3% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ψήφιζε τον Erdogan, ενώ το 55,6% δήλωσε ότι θα ψήφιζε τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης.
Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης προοιωνίζουν μια εύκολη επικράτηση της αντιπολίτευσης και μια ιστορική ήττα για τον Εrdogan. Είναι ξεκάθαρο ότι το 2023, για πρώτη φορά έπειτα από την πρώτη του εκλογή το 2002, ο Erdogan δεν θα είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος.
Ωστόσο δεν θεωρείται πιθανή μια ομαλή δημοκρατική μεταβίβαση εξουσίας, καθώς τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης (CHP, IYI και άλλα τέσσερα μικρότερα) έχουν διαφορετικές ιδεολογίες και ενώθηκαν για να κατεβάσουν κοινό υποψήφιο απέναντι στον Erdogan. Πιθανότερος υποψήφιος είναι ο ηγέτης του CHP, σοσιαλδημοκράτης Kemal Kılıçdaroglu.
Σε αυτήν την περίπλοκη εικόνα, η κουρδική μειονότητα της Τουρκίας που αντιστοιχεί στο 11-13% του πληθυσμού της θα είναι ο ρυθμιστής, καθώς οι ακραία εθνικιστικές και αντικουρδικές πολιτικές του Erdogan τούς έχουν απομακρύνει από το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ. Επίσης, ένα νέο σπιράλ τρομοκρατικών επιθέσεων ίσως συσπειρώσουν τους Τούρκους γύρω από τον Πρόεδρό τους, ενώ ένας πακτωλός χρημάτων από φιλικές της Τουρκίας χώρες, όπως το Κατάρ και η Ρωσία, μπορεί να κάνουν τους πεινασμένους Τούρκους να νοιώσουν ότι σύντομα τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα. Εναλλακτικά, ο Erdogan θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να χειραγωγήσει το εκλογικό αποτέλεσμα.
Τι θα συμβεί αν ο Erdogan χάσει οριακά τις προεδρικές εκλογές και το κυβερνών ΑΚΡ με το συγκυβερνών ΜΗΡ χάσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία; Σχεδόν εμφύλιος, αναφέρει χαρακτηριστικά ο αρθρογράφος, προσθέτοντας ότι οι βίαιοι υποστηρικτές του Erdogan θα αποδώσουν την ήττα του σε ξένο ‘παράγοντα’ και θα κατηγορήσουν την CIA και την Mossad.
Σε κάθε σενάριο, μετά τον Ιούνιο 2023, η Τουρκία φαντάζει σαν ένα πλοίο που βυθίζεται αργά, αναφέρει ο αρθρογράφος, προσθέτοντας ότι σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Optimar, το 76,6% των Τούρκων θεωρούν σημαντικότατα τα προβλήματα της ανεργίας και του πληθωρισμού.
Αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι το διάστημα 2013-2021, το μέσο κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα στην Τουρκία έπεσε από τα 12.615 δολάρια στα 9.587 δολάρια, ενώ ο επίσημος ετήσιος πληθωρισμός της Τουρκίας έφθασε τον Αύγουστο στο 80%. Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο Οργανισμό ερευνών ENAG, ο πραγματικός ετήσιος πληθωρισμός στην Τουρκία ανέρχεται στο 181%.
Άλλη δημοσκόπηση ανεξάρτητου φορέα (Yöneylem Sosyal Araştırmalar Merkezi) δείχνει ότι αν διεξάγοντο αύριο εκλογές στην Τουρκία, το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ θα έπαιρνε το 29,5% των ψήφων, το αντιπολιτευόμενο CHP το 29,7% και το συγκυβερνών με το ΑΚΡ εθνικιστικό ΜΗΡ μόνο το 6,4%. Επίσης το κόμμα IYI θα έπαιρνε το 13,5%, ανεβάζοντας έτσι την συνολική δύναμη της ενωμένης αντιπολίτευσης στο 43,2%.
—————-
*Τουρκία – 20 χρόνια εξουσίας Ερντογάν: Η οβιδιακή μετάλλαξη που οδηγεί την Τουρκία στο γκρεμό, τη φτώχεια και το απόλυτο σκοτάδι (DW Ελμάς Τοπσού, Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου
*Ο Burak Bekdil είναι επιφανής Τούρκος δημοσιογράφος που απολύθηκε από τη μεγαλύτερη εφημερίδα της Τουρκίας και τώρα γράφει για το Gatestone για θέματα Τουρκίας. Επίσης είναι μέλος στο Middle East Forum.( Gatestone Institute – άρθρο του Burak Bekdil – Turkey: 243 Sleepless Nights for Erdogan)
Πηγή: DW . Gatestone Institute
